BỆNH DỊCH TẢ HEO CHÂU PHI (ASF): DẤU HIỆU VÀ CÁCH PHÒNG

Tính từ đầu năm đến ngày 22/7/2025, dịch tả heo Châu Phi đã xuất hiện tại 30/34 tỉnh, ghi nhận 514 ổ dịch với khoảng 43.000 con heo bị tiêu hủy. Đằng sau những con số lạnh lùng ấy là nỗi lo, là giọt mồ hôi và cả rủi ro trắng tay của bà con chăn nuôi. Trước đà bùng phát mạnh, tâm lý hoang mang lan rộng – đặc biệt là câu hỏi liệu bệnh có ảnh hưởng tới sức khỏe con người hay không. Điều trước mắt, chúng ta cần nhìn thẳng vào mức độ nguy hiểm của dịch để siết chặt phòng, chống ngay từ trang trại.

BỆNH DỊCH TẢ HEO CHÂU PHI (ASF): DẤU HIỆU VÀ CÁCH PHÒNG
BỆNH DỊCH TẢ HEO CHÂU PHI (ASF): DẤU HIỆU VÀ CÁCH PHÒNG

1. Đặc điểm dịch tả lợn (heo) Châu Phi

1.1. Bệnh dịch tả lợn Châu Phi là gì?

– Nguồn gốc & tác nhân: Khởi phát từ Châu Phi, do virus ASF gây ra.

– Tính lây lan: Lây rất nhanh trên mọi giống heo, mọi lứa tuổi; đường lây qua tiếp xúc trực tiếp với heo bệnh, chất thải, dụng cụ – phương tiện chăn nuôi nhiễm mầm bệnh.

– Mức độ gây chết: Tỷ lệ chết gần như 100% khi heo nhiễm bệnh – gây thiệt hại nặng nề và kéo dài nếu không kiểm soát chặt.

– Sự hiện diện của virus: Có trong máu, cơ quan, dịch bài tiết của heo bệnh; vì thế chỉ một sơ suất nhỏ cũng có thể tạo thành ổ bùng phát mới.

* Sức đề kháng của virus ASF rất cao:

– Chịu lạnh tốt, “trường tồn” lâu trong môi trường.

– Trong thịt heo sống hoặc ở điều kiện nhiệt độ không cao, virus có thể tồn tại 3–6 tháng.

– Virus bị bất hoạt ở 70°C, nhưng nếu không đảm bảo nhiệt độ và thời gian xử lý, mầm bệnh vẫn có thể tồn tại.

– Chính khả năng “trường tồn” này khiến dịch dễ bùng phát trên phạm vi rộng, khó dập tắt và gây tổn thất nghiêm trọng cho người chăn nuôi nếu không siết chặt an toàn sinh học ở từng khâu.

BỆNH DỊCH TẢ HEO CHÂU PHI (ASF): DẤU HIỆU VÀ CÁCH PHÒNG

1.2. Con đường lây bệnh

ASF lây lan cực nhanh, âm thầm và khó kiểm soát nếu không siết chặt an toàn sinh học. Virus xâm nhập qua đường hô hấp và tiêu hóa, từ tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với nguồn nhiễm, bao gồm:

  • Heo bệnh (nguồn lây mạnh nhất).
  • Chuồng trại, sàn, máng còn sót dịch tiết – phân – nước tiểu.
  • Phương tiện vận chuyển, người ra vào trại.
  • Dụng cụ – đồ dùng chăn nuôi dùng chung không sát trùng kỹ.
  • Quần áo, ủng, găng tay mang mầm bệnh.
  • Thức ăn có chứa thịt heo nhiễm virus.

Lưu ý quan trọng: ASF không lây sang người, nhưng con người có thể vô tình mang mầm bệnh đi khắp nơi nếu lơ là quy trình an toàn sinh học. Chỉ một khe hở nhỏ cũng có thể khiến cả đàn tổn thất nặng nề.

1.3. Triệu chứng bệnh dịch tả lợn Châu Phi

Thời gian ủ bệnh: 3–15 ngày; thể cấp tính thường 3–4 ngày. Biểu hiện thay đổi tùy thể bệnh:

– Thể quá cấp tính

  • Heo chết rất nhanh, hầu như chưa kịp xuất hiện triệu chứng.
  • Có thể chỉ thấy nằm bệt, sốt cao trước khi chết.

– Thể cấp tính

  • Sốt cao 40,5–42°C.
  • 2–3 ngày đầu: bỏ ăn, ít vận động, nằm chụm đống, thích nằm gần nguồn nước.
  • Di chuyển bất thường; vùng da trắng chuyển đỏ, rõ ở tai, đuôi, cẳng chân; da dưới ngực và bụng xanh tím.
  • Trước khi chết 1–2 ngày: triệu chứng thần kinh, đi loạng choạng, thở gấp, khó thở; bọt lẫn máu ở mũi; viêm mắt, nôn; tiêu chảy đôi khi lẫn máu (hoặc táo bón).
  • Tiên lượng xấu: heo thường chết trong 6–13 ngày, đôi khi kéo dài tới 20 ngày; heo mang thai dễ sẩy thai; tỷ lệ chết gần như 100%.
  • Nguy cơ âm thầm: heo khỏi bệnh hoặc nhiễm không triệu chứng có thể mang virus suốt đời, trở thành nguồn lây tiềm ẩn trong đàn.

– Thể á cấp

  • Sốt nhẹ hoặc không sốt, giảm ăn, sụt cân; ho, khó thở; đi lại khó khăn, viêm khớp; heo mang thai có thể sẩy thai.
  • Tỷ lệ chết ước 30–70%, thường sau 15–45 ngày.

BỆNH DỊCH TẢ HEO CHÂU PHI (ASF): DẤU HIỆU VÀ CÁCH PHÒNG

BỆNH DỊCH TẢ HEO CHÂU PHI (ASF): DẤU HIỆU VÀ CÁCH PHÒNG

BỆNH DỊCH TẢ HEO CHÂU PHI (ASF): DẤU HIỆU VÀ CÁCH PHÒNG

CÁCH PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ HEO CHÂU PHI

Những ca heo nhiễm bệnh hiện nay chủ yếu do virus DTLCP genotype II và đặc biệt nguy hiểm hơn là chủng genotype I+II – biến chủng lai giữa virus đang lưu hành tại Việt Nam và Trung Quốc.

Trong khi đó, vắc xin hiện có tại Việt Nam chỉ phòng được genotype II, còn với genotype I+II, heo nhiễm bệnh có thể chết rất nhanh, gây thiệt hại nặng nề cho người chăn nuôi.

Vì vậy, bà con cần chủ động thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp phòng bệnh, cụ thể là:

– Thường xuyên vệ sinh, sát trùng chuồng trại, ph

ương tiện vận chuyển, dụng cụ chăn nuôi, chợ đầu mối, lò mổ heo và các sản phẩm thải bằng vôi bột hoặc hóa chất.

– Vệ sinh cá nhân cho tất cả những người tham gia chăn nuôi.

– Phát hiện và cách ly kịp thời heo bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh.

– Diệt ruồi, muỗi, côn trùng để ngăn chặn lây lan mầm bệnh.

– Tuyệt đối không mua bán, giết mổ heo không rõ nguồn gốc; không sử dụng thức ăn thừa hoặc thức ăn chưa được nấu chín.

ẢNH HƯỞNG CỦA DỊCH TẢ HEO CHÂU PHI TỚI CON NGƯỜI

Virus dịch tả heo Châu Phi có khả năng sinh tồn rất cao, vì thế dịch thường lây lan nhanh và bùng phát mạnh.

Tuy nhiên, bà con có thể yên tâm rằng ASF không lây sang người và không gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người.

Nhưng mối nguy hiểm thực sự lại nằm ở chỗ: heo mắc ASF thường đồng thời dễ nhiễm thêm các bệnh khác như: Tai xanh; cúm; thương hàn

Đây mới là những bệnh gây nguy hiểm cho sức khỏe con người.

👉 Khi ăn phải tiết canh, thịt heo bệnh chưa nấu chín, người tiêu dùng có thể bị rối loạn tiêu hóa, ngộ độc, thậm chí mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

Đặc biệt, bệnh tai xanh khiến vi khuẩn liên cầu ở miệng – mũi heo phát triển. Người có vết thương hở khi tiếp xúc với heo bệnh có thể bị vi khuẩn xâm nhập, gây:

– Sốt cao, đau đầu, buồn nôn

– Xuất huyết một số nơi trên cơ thể

– Nhiễm độc đường tiêu hóa

– Trường hợp nặng: viêm màng não

LƯU Ý CHO NGƯỜI CHĂN NUÔI & NGƯỜI TIÊU DÙNG

Dịch tả heo Châu Phi (ASF) tại Việt Nam vẫn diễn biến phức tạp, lây lan nhanh và chưa có dấu hiệu thuyên giảm. Mỗi sai sót nhỏ trong quản lý đàn heo đều có thể trả giá bằng cả vụ nuôi. Vì vậy, các trang trại và bà con cần:

  • Chủ động áp dụng an toàn sinh học nghiêm ngặt trong chăn nuôi: kiểm soát người ra vào, khử trùng phương tiện – dụng cụ – chuồng trại, quản l
  • ý thức ăn–nguồn nước–đàn giống, tiêu độc sát trùng định kỳ.
  • Ăn chín, uống sôi, tuân thủ vệ sinh an toàn thực phẩm trong chế biến và tiêu dùng.
  • Nói không với thực phẩm không rõ nguồn gốc, đặc biệt thịt heo không được kiểm dịch; không mua bán–vận chuyển heo bệnh, heo chết dưới mọi hình thức.

Lưu ý: ASF không lây trực tiếp sang người, nhưng hệ lụy gián tiếp từ bùng phát dịch — chi phí tiêu hủy, gián đoạn cung ứng, sụt giảm thu nhập, rủi ro nợ nần — là vô cùng lớn đối với hộ chăn nuôi và cộng đồng.

Đồng hành cùng trang trại – giải pháp từ thuốc thú y Dufafarm

Dufafarm, thương hiệu thuốc thú y trang trại uy tín, luôn sát cánh cùng các farm trong hành trình phòng – chống dịch bệnh và bảo vệ đàn heo khỏe mạnh. Chúng tôi cam kết mang đến giải pháp đúng bệnh – đúng lúc – đúng quy trình, giúp trang trại:

  • Tăng cường an toàn sinh học và vệ sinh chuồng trại.
  • Giảm nguy cơ bùng phát dịch, ổn định năng suất nuôi.
  • Xây dựng giá trị bền vững cho kinh tế trang trại.

Chủ động phòng ngừa hôm nay chính là bảo vệ sức khỏe, tài sản và tương lai của trang trại chăn nuôi.

(BT: Như Ngọc)

Sản phẩm được quan tâm nhiều