BỆNH ORT TRÊN GÀ

1. NGUYÊN NHÂN

Từ cuối năm 2013 tới nay, trên địa bàn nhiều tỉnh ở phía Bắc…xuất hiện bệnh mới, cấp tính trên gà với biểu hiện gà hen, khẹc, chảy nước mắt, vảy mỏ…điều trị bằng các thuốc kháng sinh thông thường như: Tylosin, Cephacilin, Enrofloxacin…bệnh có giảm nhưng không đáng kể. Qua theo dõi triệu chứng lân sàng, mổ khám bệnh tích đối chiếu với các tài liệu chuyên môn xác định đây là bệnh ORT là bệnh mới phát sinh. Gà mắc bệnh có biểu hiện bên ngoài gần giống với bệnh hen trên gà trước đây như CRD, CCRD…

Người chăn nuôi đã tự mua thuốc kháng sinh về điều trị bệnh cho gà nhưng không khỏi. Kết quả, tỷ lệ gà chết khá cao gây thiệt hại không nhỏ cho người chăn nuôi. Bệnh ORT là căn bệnh nhiễm trùng của gà ta và gà tây do vi khuẩn Ornithobac-terium rhinotracheale gây ra. Đây là vi khuẩn Gram âm, hình que đã được phân lập từ nhiều loài như gà, vịt, ngỗng, đà điểu, chim bồ câu, chim cút, gà tây và mòng biển.

Mức độ nghiêm trọng của bệnh phụ thuộc vào khả năng gây bệnh của các chủng vi khuẩn và các vi khuẩn, virus kế phát, các vấn đề về điều kiện chăm sóc, nuôi dưỡng cũng như việc can thiệp chữa trị, dùng thuốc có đúng, kịp thời hay không.

2. TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG

Biểu hiện đặc trưng của bệnh là ho, hắt hơi, khó thở, hen khẹc, vảy mỏ, chảy nước mắt, nước mũi. Gà khó thở, rướn cổ lên để thở, ngáp, đớp không khí. Gà sốt cao, mào gà tím tái, giảm ăn, giảm tăng trọng, giảm đẻ đối với gà đẻ. Bệnh có tốc độ lây lan nhanh chóng trong não, xương sọ gà mềm làm gà con chết đột ngột có thể chưa có biểu hiện triệu chứng ở đường hô hấp trên.

Đối với gà trên 12 tuần tuổi, bệnh gây viêm phổi cấp tính, gà liệt do bị viêm khớp, viêm xương, viêm tuỷ thường thấy mủ, dịch tiết nhầy trong các khớp xương, tỷ lệ chết có thể lên đến 50%. Bệnh thường ghép với một số bệnh khác như: Newcastle, E.coli, CRD… làm biểu hiện của bệnh ngày càng trầm trọng hơn.

3. BỆNH TÍCH KHI MỔ KHÁM

Niêm mạc thanh khí quản phù nề, viêm, xuất huyết, phủ một lớp màng nhầy, đôi khi lấp kín cả phế quản. Đặc biệt, phổi gà viêm, có bã đậu tạo kén ở phổi. Túi khí bị viêm, phủ một lớp màn đục, đôi chỗ có bã đậu màu vàng đóng thành cục.

BỆNH ORT TRÊN GÀ

Mặt, mắt gà sưng, có một số gà bị mù do viêm tuyến nước mắt. Gan sưng, xuất huyết.

Ở gia cầm non có biểu hiện xuất huyết não, xương sọ mềm. Gà trên 12 tuần tuổi có những con bị liệt, mổ khám có dịch nhầy, mủ trong các khớp xương, gà gầy rộc dần.

Bệnh kế phát với một số bệnh khác như E.coli, CRD… Ngoài những biểu hiện trên còn một số biểu hiện khác như: bề mặt gan có phủ lớp màng đục, viêm thận, sưng, xuất huyết tim.

4. PHÒNG BỆNH

*Vệ sinh phòng bệnh:

Việc phòng bệnh phải áp dụng các giải pháp tổng hợp mới cho kết quả tốt. Công tác vệ sinh thú y chăn nuôi phải được đảm bảo: chuồng gà cần ấm về mùa đông, thoáng về mùa hè, chuồng luôn khô ráo, tránh gió lùa.

Công tác vệ sinh cần được thực hiện thường xuyên tại khu vực chăn nuôi như máng ăn, máng uống cần được đảm bảo sạch sẽ, hạn chế khí độc chuồng nuôi như H2S, NH3, CO2…Đồng thời, vật nuôi cũng cần được hạn chế các yếu tố stress như không nên để gà quá đói hoặc quá khát; cần ổn định chất lượng thức ăn, nước uống, mật độ nuôi phù hợp theo lứa tuổi, giống gà.

*Vacxin phòng bệnh

Bệnh ORT hiện chưa có vacxin, các vacxin khác phải thực hiện đầy đủ đúng quy trình.

*Thuốc phòng bệnh

– Thuốc khủ trùng: khử trùng chuồng trại thường xuyên, định kỳ bằng các loại thuốc như: DUFA.BENKOVET, AMONICID, VIAKON…

– Thuốc bổ nâng cao sức đề kháng: tăng cường sức đề kháng cho gà bằng các thuốc bổ như ADE B.COMLEX +C, SANFO.ACEMIN, ULYTE VIT-C, METASOL.

– Thuốc kháng sinh, dùng một trong các loại thuốc sau để phòng: DOXYCAR Nanomax, DUFA.DOXYCOL55 WSP, DUFA.FLORUM 55 WSP, DUFAFLO…, dùng theo liều phòng.

5. TRỊ BỆNH

Dùng kháng sinh điều trị bệnh ORT là rất khó khăn bởi tính nhạy cảm của các chủng vi khuẩn O. rhinotracheale có sức đề kháng chống lại kháng sinh do vậy việc dùng thuốc trị bệnh nên kết hợp kháng sinh sẽ đạt hiệu quả cao.

6. NGUYÊN TẮC

Điều trị trong đàn gà mới thấy một số con bị ORT thì phải chữa cho cả đàn.

Dùng thuốc kháng sinh đặc trị (uống hoặc tiêm) kết hợp với thuốc long đờm, hạ sốt, giải độc gan thận, trợ sức, men tiêu hoá sống.

Phác đồ 1:

Tiêm CEFTIKETO 0,3-0,4ml/kgTT/lần, tiêm dưới da cổ sau gáy 2 lần cách nhau 48 giờ.

Hoặc tiêm LINCOSPEC 0,3ml/kgTT/lần, tiêm dưới da cổ sau gáy 2 lần cách nhau 24 giờ.

VIA.DOGOLD (pha loãng theo tỷ lệ hướng dẫn) phun 2-3 lần/tuần vào trong chuồng gà.

Sáng cho gà uống

DUFA.DOXCOL 55 WSP 1kg/20 tấnTT/ngày

Trưa pha chung cho gà uống

VIA.BROMXIN 1kg/20 tấnTT/ngày

SAPIRIN K3 +C 10 tấn TT/ngày

Chiều pha chung cho gà uống

GLUCO KC + METASOL giải độc, trợ sức

Điều trị 3-5 ngày.

Phác đồ 2: